- Όσοι ασχολούνται με άτομα που πάσχουν από ΔΠΤ καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται μεγάλη υπομονή, επιμονή και να μην παίρνουν προσωπικά την αντίδραση στη θεραπεία που αντιμετωπίζουν, οι ασθενείς αυτοί δεν το θέλουν να είναι μη-συνεργάσιμοι, είναι λόγω της φύσης των ΔΠΤ. Συχνά πάσχουν από «ανοσογνωσία», μπορεί να είναι πολύ αντιδραστικοί στη θεραπεία και να «κρύβουν» την αλήθεια, αλλά όχι εξεπίτηδες(1, 2)
- Τα άτομα με ΔΠΤ δεν επέλεξαν να έχουν τη διαταραχή αυτή. Είναι συνδυασμός νευροβιολογίας, γενετικής, περιβάλλοντος και χαρακτήρα-συμπεριφοράς (3).
- Η διατροφική εκπαίδευση μεμονωμένα, όπως και η ψυχολογική θεραπεία μεμονωμένα, δεν είναι αποτελεσματικά για τη θεραπεία. Χρειάζεται συνδυασμός (4)
- Οι συνήθειες που συνεισφέρουν στην ανάπτυξη φυσιολογικής διατροφικής συμπεριφοράς είναι η κατανάλωση γευμάτων με την οικογένεια, η ύπαρξη προγράμματος στο φαγητό και συστηματικών γευμάτων και η θετική εικόνα του εαυτού. Σε έρευνα που έγινε to 1999 στη Μιννεσότα των ΗΠΑ, σε 2516 εφήβους στα πλαίσια του προγράμματος “ProjectEAT”, (EatingAmongTeans), βρέθηκε ότι τα κορίτσια που έτρωγαν γεύματα με την οικογένεια από 5 και περισσότερες φορές την εβδομάδα εμφάνισαν μετά από 5 χρόνια (το 2002) σε μικρότερο ποσοστό ακραίες διατροφικές συμπεριφορές, συσχέτιση η οποία έχει βρεθεί και με οικογενειακά γεύματα και 3-4 φορές την εβδομάδα (5).
- Το επιθυμητό βάρος δεν είναι το ύψος του ατόμου σε εκατοστά μείον 110. Δηλαδή ένα άτομο που έχει ύψος 165mδεν πρέπει να είναι 55 κιλά. Το βάρος στόχος μια ευρεία έκταση από πιθανά βάρη και όχι ένα νούμερο. Αυτό βοηθάει στο να ξεκαθαριστεί ότι δεν υπάρχει ένας και μόνο αριθμός για το βάρος ο οποίος είναι σωστός και άρα στη πιο ευέλικτη σκέψη στο θέμα αυτό. Στους ενήλικες το βάρος στόχος μπορεί να είναι μέσα στην έκταση του Δείκτη Μάζας Σώματος 20-25 κιλά/m2(6), συνοδευόμενο με την ανάκτηση της εμμήνου ρύσεως και των φυσιολογικών οργανικών και ψυχολογικών λειτουργιών του οργανισμού (7). Στα παιδιά και στους εφήβους αξιολογείται από την ομάδα θεραπείας με βάση τις καμπύλες ανάπτυξης και τη γενική κλινική εικόνα. Η εμφαση βρίσκεται στην αποκατάασταση της σωματικής και ψυχικής υγείας, και δεν επικεντρώνεται σε ένα βαρος-στόχο.
- Τι είναι Φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά ; Πολλές φορές ορίζεται ως τι δεν είναι…οι υπάρχοντες ορισμοί για το τι τελικά είναι αναφέρονται παρακάτω.
«Φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά είναι να μπορείς να τρως όταν πεινάς και να συνεχίζεις μέχρι να νιώθεις πλήρης. Είναι να μπορείς να διαλέγεις τις τροφές που σου αρέσουν και να τις τρως σε αρκετή ποσότητα – όχι να σταματάς να τρως γιατί θεωρείς ότι πρέπει. Φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά είναι να μπορείς να εξασκείς ένα μέτριο περιορισμό στις επιλογές των τροφών σου ώστε να παίρνεις τις σωστές τροφές, αλλά να μην είσαι τόσο περιοριστικός ώστε να χάνεις τις απολαυστικές τροφές. Φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά είναι να δίνεις στον εαυτό σου την άδεια να τρώει κάποιες φορές γιατί νιώθεις χαρούμενος, λυπημένος, βαριέσαι ή γιατί απλά σε κάνει να νιώθεις ωραία. Φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά είναι τρία γεύματα την ημέρα, ή μπορεί να είναι να «τσιμπάς» κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας. Είναι να αφήνεις μερικά μπισκότα στο πιάτο γιατί ξέρεις ότι μπορείς να ξαναφάς μερικά την επομένη, ή να τρως περισσότερα τώρα γιατί είναι πιο νόστιμα όταν είναι φρέσκα. Φυσιλογική διατροφική συμπεριφορά είναι να παρατρώς καμιά φορά: να νιώθεις «σκασμένος» και άβολα από το πολύ φαγητό. Είναι επίσης να τρως λιγότερο κάποιες φορές και να ευχόσουν να είχες κι’άλλο. Φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά είναι να εμπιστεύεσαι το σώμα σου να επαναρθώσει τα διατροφικά λάθη σου. Η φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά καταλαμβάνει κάποιο από το χρόνο και τη προσοχή σου, αλλά παραμένει ως ένας, μεταξύ άλλων, σημαντικών τομέων της ζωής σου. Εν συντομία η φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά είναι ευέλικτη. Ποικίλει ανάλογα με τα συναισθήματά σου, το πρόγραμμά σου, την πείνα και τη πρόσβαση σε τροφή.» της EllynSatter(8)
Ο δεύτερος είναι από τους Abraham και Llewelyn-Jones (9)
«φυσιολογική διατροφική συμπεριφορά είναι να τρώς κάτι τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα, με σνακ ενδιάμεσα ανάλογα με την όρεξη, να τρως ευρεία ποικιλία τροφών ως μέρος μιας ισορροπημένης και ευέλικτης διατροφής, να τρως όταν τις επιθυμείς, περισσότερο από τις τροφές που σου αρέσει η γεύση και η υφή τους, να παρατρώς σε κάποιες περιστάσεις ή να τρως λιγότερο σε άλλες, να τρως με ευέλικτο τρόπο ώστε να μην εμποδίζει την εργασία, τη δουλειά ή τη κοινωνική ζωή σου, να τρως ή όχι ανάλογα με το πως νιώθεις για παράδειγμα στεναχωρημένος, άσχημα ή σε ένταση, να τρως σε κοινωνικές εξόδους με παρόμοιο τρόπο με τους υπόλοιπους στο γκρουπ, να τρως σε ταχυφαγεία (fastfood) καμιά φορά όταν το θέλεις ή πηγαίνει η παρέα σου, να συνειδητοποιείς ότι το τι τρως δεν είναι το πιο σημαντικό στη ζωή σου αλλά είναι σημαντικό για τη φυσική και διανοητική σου υγεία, να μπορείς να προετοιμάσεις γεύμα για τον εαυτό σου και για τους άλλους χωρίς άγχος και να γνωρίζεις τις ποσότητες της τροφής που είναι κατάλληλες ανάλογα με τη περίσταση»
Αναφορές
- Schmidt U, Treasure J. Anorexia nervosa: Valued and visible. A cognitive-interpersonal maintenance model and its implications for research and practice. British Journal of Clinical Psychology. 2006;45(3):343-66.
- Association PPotAD. Nutrition Intervention in the Treatment of Eating Disorders: American Dietetic Association; 2011 [cited 2015 4rth May]. Available from: http://www.eatrightpro.org/resources/practice/position-and-practice-papers/practice-papers.
- NCCMH. Eating Disorders: Core Interventions in the Treatment and Management of Anorexia Nervosa, Bulimia Nervosa and Related Eating Disorders. 2004(Full Guideline).
- Association AP. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition: DSM-5. 5th ed: American Psychiatric Association; 2013.
- Neumark-Sztainer D, Wall M, Story M, Fulkerson JA. Are family meal patterns associated with disordered eating behaviors among adolescents? Journal of Adolescent Health. 2004;35(5):350-9.
- Touyz SW, Polivy J, Hay P. Eating Disorders. Weddin D, editor. USA: HOGREFE; 2008.
- Couturier J, Lock J. What is recovery in adolescent anorexia nervosa? International Journal of Eating Disorders. 2006;39(7):550-5.
- Satter E. How to get your child to eat…but not too much. Palo Alto (CA): Bull Publishing Co; 1983.
- Abraham S, Llewellyn-Jones D. Eating Disoders: the facts. 5th ed. United States: Oxford University Press; 2001.
